احیای محله‌ها از طریق راهبردهای تاکتیکی
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۹۵۶۷۱
محله‌ها و مراکز شهری به‌دنبال چالش‌های متعدد همچون کاهش تقاضا برای حضور در فضاهای اداری یا زیست‌پذیر نبودن به‌دلیل افزایش نرخ جرم‌وجنایت دچار نقصان روزافزون هستند، بنابراین به احیا نیاز دارند تا از ایجاد رکود در آنها پیشگیری شود.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، کاهش تقاضا برای فضاهای اداری به‌دلیل الگوهای کاری منعطف و ترکیبی و تغییر در رفتار مصرف‌کننده منجر به کاهش حضور در بسیاری از مراکز شهری شده است که به‌نظر می‌رسد این امر از اولویت‌های مصرف‌کنندگان باقی بماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علل، تأثیرات و راه‌حل‌های کاهش حجم هسته‌های شهری با بسیاری از چالش‌های دیگر از بحران مسکن گرفته تا کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش جرم و جنایت در مراکز شهری در ارتباط است که شهرها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بنابراین شهرها به‌دنبال فرصتی برای ارزیابی مجدد کاربری‌ها و شکل شهری مراکز خود هستند تا آنها را به مناطقی پویا تبدیل کنند که مردم به زندگی، راه‌اندازی کسب‌وکار و پرداخت به تفریح و بازدید در آنها علاقمند هستند.
شهرها برای دستیابی به این هدف باید رویکردی یکپارچه اتخاذ کنند که شامل طیف وسیعی از اقدامات برای ایجاد مراکز شهری پایدار از نظر اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی باشد تا بتوانند در مواجهه با تغییرات و چالش‌ها در دهه‌های آینده رشد کنند. ترکیبی از کاربری‌ها در مراکز شهر با کاهش وابستگی به یک بخش، تاب‌آوری را ارتقا می‌دهد و محله‌های کاملی ایجاد می‌کند که با فراهم آوردن تراکم و تنوع خدمات و امکانات رفاهی، جامعه‌ای متنوع و فراگیر را تقویت می‌کند و با کمک به افراد بیشتر برای دسترسی به خدمات نزدیک به خانه، نیازهای حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد. برای توسعه مراکز شهری با کاربری مختلط، شهرها باید اقدامات زیر را انجام دهند:
منطقه‌بندی با کاربری مختلط مسکونی، تجاری و فرهنگی را اجرا یا کدهای شهر را اصلاح کنند تا امکان منطقه‌بندی انعطاف‌پذیر را فراهم آورند و وسیع‌ترین طیف ممکن از فعالیت‌ها و کاربری‌ها را در خود جای دهد. به این ترتیب پاسخ‌گوی نیاز ساکنان آینده خواهند بود. گسترش کاربری‌های سطح خیابان و استفاده‌های خرده‌فروشی و تفریحی را در تمام طبقات ساختمان‌ها گسترش دهند، چراکه در پیشرفت‌های جدید به نماهای فعال در سطح خیابان‌ها نیاز خواهند داشت. تبدیل پارکینگ‌های کم یا بی‌استفاده به زمین‌های فعال شهری همچون ایستگاه‌های حمل‌ونقل، مناطق مسکونی و محوطه‌های سرگرمی اعطای پاداش به توسعه‌دهندگان فضاهای متراکم شهری برای فراهم آوردن فضاهای ترکیبی مسکونی، تجاری و فرهنگی تسریع فرآیندهای صدور مجوز و تأییدیه‌های ردیابی سریع زمان و هزینه‌های مرتبط با به‌ثمر رساندن پروژه‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری در مراکز شهری ایجاد دستورالعمل‌های روشن برای تشویق مالکان املاک به انجام پروژه‌های تبدیل، مقاوم‌سازی یا بازسازی بدون مواجهه با تشریفات اداری بیش از حد اعطای وام‌ها، کمک‌های مالی یا یارانه‌های کم‌بهره برای تسریع بازسازی مراکز شهری به‌منظور جبران هزینه‌های طراحی، ساخت و تأیید عملکرد پروژه‌های تبدیل و مقاوم‌سازی اولویت‌بندی تغییر کاربری و مقاوم‌سازی و به‌حداقل رساندن فرآیند تخریب و بازسازی برای جلوگیری از افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش ساخت‌وساز افزایش نسبت مسکن به‌ویژه مسکن مقرون‌به‌صرفه در مناطق اداری‌محور مراکز شهرها به‌منظور تبدیل آنها به محله‌های پویا تسهیل تبدیل فضاهای تجاری کم استفاده و دفاتر خالی به مسکن و کمک به افزایش ارزش ملک و ایجاد محله‌های فعال‌تر چشم‌پوشی یا اصلاح استانداردهای توسعه و ایجاد تغییرات نظارتی برای تسهیل تبدیل مناطق اداری به مسکونی حمایت از مشاغل در مراکز شهرها با سرمایه‌گذاری و حمایت از کسب‌وکارهای مرکز شهر به‌منظور تقویت اقتصاد محلی، ایجاد شغل، جذب ساکنان و گردشگران، تقویت حس جامعه، هویت شهر و حفظ پویایی محیط شهری پویا بهبود حمل‌ونقل و مناظر خیابانی برای فعال کردن قلمرو عمومی شهرها و ایجاد فضاهای قابل دسترس‌تر برای عابران پیاده به‌منظور تقویت حس جامعه ایجاد فضاهای سبز جدید و بهبود امکان‌پذیری دسترسی به فضاهای سبز بزرگ و محوطه‌های بازی اجرای یک استراتژی رویدادهای ویژه برای برگزاری رویدادهای بیشتر به مراکز شهر و استخدام رهبران برای ترویج این چشم‌انداز و پیشبرد اقتصاد خلاق گسترش و تسهیل دسترسی به خدمات عمومی در مراکز شهرها ایجاد یک استراتژی ارتباطی برای ترویج توسعه مرکز شهرفضای زیر بزرگراه‌های مرتفع همواره مفاهیمی همچون تاریکی، ناامنی یا کثیفی را در ذهن‌ها تداعی می‌کند و فضایی فاقد نمادگرایی یا هویت برای افراد است. در این فضا روابط اجتماعی یا پیوندهای عاطفی به‌عنوان مشخصه‌های یک جامعه ایجاد نمی‌شود. با این حال می‌توان آن را به یک فضای زندگی تبدیل کرد که هویت محله خود را به تصویر می‌کشد و برای آن ماندگاری به ارمغان می‌آورد.
نمونه‌ای از این تغییر را می‌توان در بوئنوس آیرس پیدا کرد که در سال ۲۰۱۹ از این زیرساخت شهری خود برای ایجاد دو محله نمادین و نمایش سایر عناصر با اهمیت تاریخی و میراثی در محله‌ها بهره برد. هدف از این پروژه پیوند هر دو بخش محله و بهبود تجربه مردمی بود که در خیابان بخش پایینی بزرگراه تردد می‌کنند. این مداخله موقت از طریق برنامه‌ریزی شهری تاکتیکی و با مشارکت ساکنان و صاحبان مشاغل این بخش انجام شد و در واقع جامعه نقش رهبری را در طول این فرآیند ایفا کرد.
روند اجرای پروژه به‌صورت مشارکتی توسعه پیدا کرد و شامل موارد زیر بود: درک و همدلی با جامعه تعریف مشکلات، خواسته‌ها و نیازها ابداع راهکارهایی برای چالش‌های پیش رو نمونه‌سازی و تحقق مداخله آزمایش این امر که آیا تغییرات به‌طور مثبت متغیرهای شهری تعریف‌شده را اصلاح می‌کند یا خیردر نهایت عناصر هویتی در نقاشی‌های دیواری کف و سقف، همچنین تزئینات محل به وجود آمد که داستان‌های کوتاه محله را به تصویر می‌کشند. این عناصر توسط خود ساکنان ایجاد شد و شامل مبلمان بازیافتی در فضای عمومی، مداخلات هنری و بازی‌های کودکان بود که فضای غیردوستانه زیر بزرگراه را به فضایی اجتماعی و جذاب تبدیل کرد.
داده‌ها نشان‌دهنده بهبود در ارزیابی مثبت زیست‌محیطی فضا از ۳۶ به ۷۰ درصد بود، تردد عابران پیاده در صبح روزهای تعطیل ۲۳ و در بعدازظهرها ۳۷ درصد افزایش داشت، جریان خودرو ثابت اما سرعت آنها شاهد کاهش ۳۹ درصدی بود و در درک پاکیزگی و بهداشت، ویژگی‌های هویتی محله، افزایش زمان اقامت و مشارکت همسایگان برای مراقبت از گلدان‌های نصب‌شده بهبود حاصل شد.
توسعه پروژه همچنین این امکان را فراهم کرد که راه‌های دیگری برای تعامل و همکاری بین دولت محلی، جامعه مدنی و شهروندان کشف شود تا محیط‌های شهری و مکان‌های بدون هویت به فضاهای زنده و جذاب تبدیل شود.
احیای مراکز شهری در محیط‌های کوچکمراکز شهری از جمله مکان‌هایی بودند که بیشترین آسیب را از همه‌گیری کووید -۱۹ دیدند، با این وجود بسیاری از عناصر این مراکز می‌توانند موتورهای بالقوه‌ای برای جذب ساکنان جدید یا ایجاد فرصت‌های اقتصادی بیشتر برای مغازه‌های کوچک و سایر فعالیت‌های تجاری باشند. در مقایسه با شهرهای بزرگ، سکوت و آرامش یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شهرهای کوچک است و می‌توان با احیای مراکز کوچک تاریخی موجود در هر یک از این شهرها از این مزیت بهره برد.
مراکز شهری در دوران بحران اقتصادی و شیوع کووید -۱۹ با نگرانی‌هایی از جمله حفاظت از محیط زیست، ترویج گردشگری، احیای فضاهای شهری و رشد اقتصادی مواجه شدند. هر بحران جدید خطر کاهش جمعیت را افزایش می‌دهد و این امر برای آینده شهرها به هیچ‌وجه مناسب نیست. در مقایسه با شهرهای بزرگ‌تر، در شهرهای کوچک که انسجام اجتماعی قوی‌تر است و اقدامات دولت محلی می‌تواند در احیای فضاهای اجتماعی مؤثرتر باشد، تمرکز بر موضوعات یادشده به‌منظور بازآفرینی روحیه اجتماعی جدید آسان‌تر است. در شهرهای کوچک همچنین می‌توان رویکردهای مهمی را برای توسعه مراکز زیست‌پذیرتر و فراگیرتر توسعه داد و از آن درس‌هایی برای بافت‌های شهری بزرگ‌تر گرفت.
شهرهای کوچک می‌توانند روش‌هایی مشترک را برای بازیابی و بهبود کیفیت فضاهای عمومی مورد آزمایش قرار دهند و فضاهایی را ایجاد کنند که با توسعه اشکال و روش‌های جدید می‌توان نوآوری و مشارکت را در آنها آزمایش کرد. برنامه‌های موجود در زمینه احیای مراکز شهری تاکنون با پنج درس مهم به‌عنوان گام‌های کلیدی همراه بوده است:
تصمیم‌گیری درباره آینده مراکز شهری و تغییرات مورد نیاز تلاش برای حفظ مراکز تاریخی عین گسترش تجارت در مقیاس کوچک و با کیفیت بالا حذف محوریت خودروها از مراکز شهری به‌منظور بهبود زیست‌پذیری توجه به رده‌های سنی پیر و جوان در تحول مراکز تاریخی افتخارآفرینی ساکنان برای محل زندگی خود تصمیم‌گیری درباره آینده و تمرکز بر گسترش تجارتدر شهرهای کوچک امکان بازگشت به مفهوم میدان و غنی‌سازی آن با کاربری‌های جدید وجود دارد. این امر در مورد خیابان‌ها نیز صدق می‌کند. مسئله نه‌تنها پیاده‌راه‌سازی کردن، بلکه زیباتر کردن خیابان‌ها است. نمونه‌های از این امر را می‌توان در پوشاندن خیابان‌ها با سنگ مرمر در پرتغال یا با آثار هنری خیابانی در سانفرانسیسکو و اکوادور مشاهده کرد که در آنها یک اثر شهرسازی تاکتیکی خلق شده است.
ایجاد شرایطی برای تبدیل مراکز تاریخی به چارچوبی با امکان رشد تجارت باکیفیت نیز می‌تواند برای شهرهای کوچک خلاقیت و ارزش به ارمغان بیاورد و با تعریف مجدد فضاهای عمومی آنها را زیست‌پذیر، پیاده‌رو محور و جذاب کند. هیرلن در هنر این اقدام را با استفاده گسترده از آثار هنری خیابانی انجام داد و مراکز شهری را به موزه‌ای در فضای باز از هنر شهری تبدیل کرد. البته هنر خیابانی به‌تنهایی کافی نیست و تشویق کارآفرینی خلاق برای مثال با ایجاد امکان افتتاح فروشگاه‌های موقت یا تشویق جوانان به افتتاح مشاغل جدید با اقدامات آموزشی خاص و معافیت از پرداخت مالیات‌های محلی از جمله عناصر راهبردهای احیای مراکز شهری به‌شمار می‌روند که در بلژیک و ایرلند با موفقیت روبه‌رو بوده‌اند.
بسیاری از مراکز شهری کوچک نیز بر حفظ فروشگاه‌های محلی و تقویت فعالیت‌های صنایع دستی تمرکز دارند و بر کیفیت و استفاده منطقی از فضاهای عمومی تمرکز می‌کنند و امکان درک مکانی جذاب و زیست‌پذیر را برای ساکنان فراهم می‌آورند. برای مثال نزدیک بودن فروشگاه‌ها به مناطق مسکونی اهمیت خود را در طول قرنطینه ثابت کردند و به احیای روحیه جامعه در بسیاری از شهرها و روستاها کمک کردند.
حذف خودروها و تمرکز بر جوانان و سالمندانشهرهای جهان در بیشتر موارد بر استفاده از فضاهای خالی برای پارکینگ تمرکز می‌کنند، اما تجربه شهرهایی مانند آمستردام، اوترخت و کپنهاگ نشان می‌دهد که کاهش فضای اختصاص‌یافته به خودروها سهمی تعیین‌کننده در ایجاد سرزندگی و زیست‌پذیری بیشتر در شهرها دارد و استفاده از فضاهای بزرگ، مانند میدان‌ها برای کارکردهای مختلف از جمله زمین بازی، مکانی برای تأسیسات هنری یا ورزشی و مواردی از این قبیل، راه‌حلی ایده‌آل برای احیای یک شهر است.
کمک به کاهش وابستگی انسان‌ها به خودرو فرضی است که به سنگ‌بنای تمام اقدامات و سیاست‌های ساختاریافته و مشارکتی به‌ویژه در شهرهای کوچک شکل می‌دهد. بدون شک حذف تردد خودروها از مراکز شهری به جذاب‌تر شدن آنها کمک می‌کند. موضوع جابه‌جایی در شهرهای کوچک نه‌تنها به نحوه تردد مردم بین دو مکان، بلکه به سیستم حمل‌ونقل کالا نیز مربوط می‌شود، به‌ویژه که اکنون که پلتفرم‌های آنلاین انقلابی در نحوه خرید حتی در کوچک‌ترین شهرها ایجاد کرده‌اند. کاهش آلودگی با سازماندهی انواع متفاوتی از حمل‌ونقل و سیستم‌های عرضه دوستدار محیط زیست همچون دوچرخه‌های باری، راهکاری کلیدی برای بهبود درک مردم از فضاهای اطراف است.
از سوی دیگر جوانان و سالمندان دو گروه اجتماعی هستند که بیشتر از سایرین به مراکز تاریخی شهرها گره خورده‌اند. مراکز تاریخی می‌تواند بخشی از هویت جوانانی باشد که ماشین ندارند، در نتیجه اگر فعالیت‌های محلی کمی وجود داشته باشد، آنها با فکر مهاجرت پرورش پیدا می‌کنند، حال‌آن‌که تبدیل جوانان به قهرمانان آینده شهر خود راه‌حلی برای جلوگیری از تمایل آنها به فرار است. در این راستا شهردار ای دریا در اسلوونی، از جوانان محلی خواست به معرفی مجموعه‌ای از اقدامات بپردازند که از نظر آنها باید در نقاط مختلف شهر انجام شود. آنها خواستار تخصیص مجدد فضاها و برقراری فعالیت‌های هنری و ورزشی مانند اجرای موسیقی و اسکیت‌بازی در میدان‌ها شدند. این موضوع در آمارانته پرتغال نیز صادق بود و جوانان توانستند یک هفته رویدادهایی با موضوع شهروندی ترتیب دهند و تغییرات مثبت چشمگیری در شهرها ایجاد کنند.
در مورد افراد مسن و سایرین که قادر به رانندگی نیستند نیز دسترسی به خدمات بهداشتی و اجتماعی یک عامل کلیدی در بهبود توانایی آنها برای زندگی در یک منطقه محسوب می‌شود. این رویکرد از طریق اجرای برنامه‌ها و ابتکارات مختلف برای برقراری پیوند میان بخش‌های مختلف جوامع، حس تعلق مردم را به محل زندگی خود تقویت می‌کند و کیفیت زندگی آن را ارتقا می‌بخشد.
افتخارآفرینی برای ساکنانبرنامهریزی شهری موفق از مکان‌ها و فضاهایی شروع می‌شود که با مشارکت مردم طراحی شده است. همکاری میان ساکنان نسل‌های مختلف در طول بحران کووید -۱۹، نمونه‌ای کامل از انعطاف‌پذیری جوامع در مراکز کوچک است و درس‌هایی برای اجرای سیاست‌های یکپارچه‌تر و گسترده‌تر برای رفاه اجتماعی، برنامه‌ریزی شهری و زیست‌پذیری فراهم می‌آورد. ایجاد اعتماد در میان مردم برای تغییر درک جمعی از مراکز کوچک تاریخی یک عملیات سیاسی و فرهنگی است و فرآیندهای مشارکتی می‌تواند با ارائه تصویر کامل‌تری به ساکنان هر منطقه، به احیای آن کمک کند. با راه‌اندازی گروه‌های محلی و تبادل نظر با سایر بخش‌ها، شهرها ایده‌ها و راه‌حل‌های ممکن را نه‌تنها برای کمک به مدیریت، بلکه برای ارتقای مراکز شهر خود به دست می‌آورند.
تاریخچه یک مرکز کوچک را نمی‌توان تغییر داد، اما می‌توان روندها و چشم‌اندازهای توسعه آینده را به‌گونه‌ای جهت داد که دوباره از یک اقدام مشترک شروع شود که مردم را قهرمان فرآیندهای تغییر و مدیریت مراکز شهر خود می‌کند. مفتخر ساختن مردم به مشارکت در توسعه آتی جامعه خود باعث دیده شدن و جذابیت شهرهای کوچک می‌شود که این امر به لطف پویایی مکان‌های حیاتی شهرها ممکن است.
منبع: ایمنا
کلیدواژه: شهرهای جهان اقدامات شهرهای جهان مدیریت شهری ابتکار مدیریت شهری طرح جامع مدیریت شهری توسعه شهری توسعه شهر برنامه ریزی توسعه شهری طرح توسعه شهری رشد اقتصادی و توسعه شهری طرح هاي توسعه شهري توسعه شهرها مراکز شهری بافت مرکز شهر احیای شهر احیای شهرها شاخص های توسعه شهر شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق شهرهای کوچک مراکز شهری مراکز شهری مراکز تاریخی مراکز شهر احیای مراکز مراکز شهرها کاربری ها فعالیت ها زیست پذیر خیابان ها حمل ونقل مکان ها محله ها چالش ها هم چون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۹۵۶۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احیای خانه های تاریخی با هدف جذب گردشگری در تبریز
به گزارش خبرآنلاین از تبریز، خشت خشت تبریز، تاریخی مصور و مجسم از این کهن‌شهر، جمعیت، فرهنگ و هویت آن است. از چتر سرخ‌فام عینالی بر سر شهر تا فیروزه‌های مسجد کبود و بلندای ارک و عمارت ساعتی که هنوز هم صدای زنگ آن گذر زمان را به یاد مردمان می‌اندازد. می‌توان تاریخ را دوباره در تبریز زندگی کرد. هنوز هم می‌توان از برج یانقین بر نقاط مختلف شهر احاطه داشت و در ارک سنگر گرفت.
هر چند دست روزگار و سهل‌انگاری برخی ازدستگاه‌های متولی موجب تخریب بخش بزرگی از تاریخ این شهر شد ولی هنوز هم در گوشه و کنار شهر و به خصوص بافت مرکزی آن، شاهد خودنمایی بناهای تاریخی با همان سبک و سیاق مکتب معماری تبریز و معماری ایرانی و اسلامی هستیم.
قدمت، اصالت و حفظ بافت اصلی برخی از بناها و اماکن تاریخی تبریز همچون بزرگترین بازار مسقف جهان و مجموعه ربع رشیدی، موجب ثبت جهانی آنها شده و برخی از آنها همچون مسجد کبود در فهرست انتظار برای ثبت جهانی قرار دارند. در کنار آن بسیاری از خانه‌های تاریخی و مساجد قدیمی شهر همچون موزه قاجار، موزه آذربایجان، مقبره الشعرا، مسجد جامع تبریز، مسجد استاد شاگرد، یخچال صادقیه، یخچال له‌له بیگ و... نیز ثبت ملی شده‌اند که می‌تواند نگرانی و دغدغه فرهنگ‌دوستان و علاقمندان به تاریخ، هویت و اصالت این منطقه را از دست‌یازی افراد سودجو رفع کند.
در کنار نهادهای متولی شناسایی، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی شهر، شهرداری تبریز در راستای رفع دغدغه‌های شهروندان و پاسداشت فرهنگ، هویت و تاریخ این شهر اقدام به تملک، مرمت و پیشگیری از تغییر کاربری اماکن تاریخی کرده است.
عمارت ساعت، خانه هنر یا انجمن شهر، خانه علی موسیو، خانه ختایی، خانه نیکدل، خانه کلکته‌چی، خانه باقرخان، خانه استاد شهریار، یخچال صادقیه، حمام نوبر و بسیاری از اماکن و خانه‌های تاریخی و محورهای گردشگری امروزه در تملک شهرداری تبریز است که کاربری‌های این اماکن، موزه، یا فرهنگی و هنری است.
در کنار این تملک اماکن و خانه‌های تاریخی شهر، شهرداری تبریز همچنین اقدام به مرمت و بازسازی مجموعه‌های گردشگری، تاریخی و فرهنگی مقبره‌الشعرا، خانه ستارخان، مجموعه دو کمال و ... کرده است. هرچند ساماندهی میراث فرهنگی شهر جزو ماموریت‌های اصلی شهرداری تبریز نیست، ولی شهرداری تبریز در رفع دغدغه مردم تبریز در قبال میراث فرهنگی را اولویت کاری خود می‌داند که در این مقال نگاهی به برخی اقدامات شهرداری تبریز در حوزه احیای خانه‌های تاریخی و احداث پیاده‌راه و تکمیل محورهای گردشگری در بافت مرکزی شهر در ۲ سال گذشته می‌پردازیم.
مقبره‌الشعرا، از مدفن ۴۰۰ شاعر و عارف تا پلازای شهری
مقبره‌الشعرا یکی از جاذبه‌های مهم توریستی و گردشگری تبریز و مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر و عارف از جمله شهریار، خاقانی، ثقه‌الاسلام، قطران تبریزی و ... است که هر ساله در فصل گردشگری و ایام نوروز میزبان میهمانان داخلی و خارجی می‌شود.
ضلع شمالی این مجموعه شهریور سال ۱۴۰۱ با هشت هزار مترمربع مساحت و با هزینه ۲۵ میلیارد تومان تکمیل و به بهره‌برداری رسید که در ادامه عملیات اجرای سنگفرش بهسازی و مناسب سازی صحن جنوبی مرکزی مقبره الشعرا، ضلع شرقی، غربی و جنوبی پیرامون موزه احد حسینی به مساحت ۵ هزار متر مربع استفاده از سنگ اسپراخون و همچنین ترکیبی از سنگ قرمز آذرشهر و سنگ کوبیک و مطابق با معماری مقبره‌الشعرا اجرایی شده است.
همگون‌سازی معابر پیرامون مجموعه مقبره‌الشعرا، ساماندهی ورودی این مجموعه، حذف انواع موانع فیزیکی و بصری، حصارزدایی و حذف نرده‌های محوطه پارک، کاشته شدن گونه‌های مختلف گیاهی همچون کاج سیاه، سرو، اقاقیا، نارون و دیگر گونه‌های گیاهی در محوطه این مجموعه، ساماندهی سیستم‌های نورپردازی، تعمیر نیمکت‌ها و فضای سبز از دیگر اقداماتی است که شهرداری تبریز در راستای توسعه این مجموعه انجام داده است.
شهرداری تبریز در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان در مجموعه مقبره‌الشعرا هزینه کرده است که در سال جاری نیز تکمیل آبنمای مویکال و احداث سوغات‌سرای مقبره‌الشعرا را در دستور کار دارد.
باغ‌موزه ستارخان، قطب جدید گردشگری تبریز
تملک املاک پیرامونی خانه ستارخان و تبدیل آن به فضای سبزو احداث باغ‌موزه ستارخان یکی از پروژه‌های هویتی شهرداری تبریز است که عملیات اجرایی آن امسال به اتمام می‌رسد.
در فاز اول پروژه مجموعه فرهنگی تاریخی و گردشگری باغ موزه ستارخان، تملک ۸ ملک با هزینه ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال و در راستای حفظ و هویت افزایی خانه های تاریخی صورت می‌گیرد که با آزادسازی ششمین ملک، تملک دو ملک باقیمانده در مراحل پایانی قرار گرفت و به زودی عملیات عمرانی این مجموعه آغاز می‌شود.
این پروژه جزو طرح های مهم عمرانی تبریز محسوب می‌شود که با پیگیری شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر در این دوره مدیریت شهری قابل بهره برداری خواهد بود و پس از افتتاحش شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی در باغ موزه ستارخان خواهیم بود.
طرح فاخر باغ موزه خانه تاریخی ستارخان و با همکاری دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی و معاونت شهرسازی شهرداری تبریز تدوین شده، محوطه سازی و طراحی باغ ایرانی ایجاد می شود.
احیای خانه باقرخان، سنگر مشروطه‌خواهان تبریزی
تملک و احیای خانه باقرخان یکی از پروژه‌های هویتی شهرداری تبریز است که تملک خانه اصلی و اراضی مجاور آن انجام گرفته و به زودی عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.
احداث پارکی با مساحت پنج هزار متر مربع در مسیر منتهی به این خانه، سنگفرش مسیر منتهی به این خانه و اتصال آن به خیابان شهید رضانژاد برنامه شهرداری تبریز در احیای این خانه تاریخی است.
شهرداری تبریز ۹۰ میلیارد تومان برای تملک و اراضی اطراف آن هزینه کرده است که در صورت حمایت دولت عملیات اجرایی آن تسریع می‌یابد.
جانی دوباره در کالبد خانه‌ی تاجران چای کلکته
بن بست کلکته‌چی در محله‌ی راسته‌کوچه، تکه‌ای از تاریخ را در دل خود جای داده است. خانه تاریخی کلکته‌چی، یکی از خانه‌های تاریخی تبریز به شمار میرود که قدمت آن به دوره قاجاریه بازمی‌گردد. این خانه به خانواده‌ی کلکته‌چی، از تاجران بزرگ تبریز تعلق داشت که از یادگارهای آنها می‌توان به کتابخانه‌ی کلکته‌چی در حیاط مسجد جامع اشاره کرد. ستون‌های گچ‌کاری‌شده و پنجره‌های رنگی خانه، نشان از قدمت و معماری تاریخی عمارت دارند.
با توجه به فرسودگی دیوار ها، ستونها و طاق و سقف خانه تاریخی کلکته چی، و به منظور احیاء دوباره این خانه تاریخی، عملیات مرمت این خانه تاریخی مطابق طرح و نقشه سابق این خانه، آغاز شده و به زودی شاهد تداوم مرمت دیوارها و سقف های تخریب شده این خانه، خواهیم بود.
مرمت خانه‌های تاریخی شهر گام بزرگ شهرداری تبریز در حفظ هویت شهری
در کنار تملک و احیای ابنیه تاریخی شهر، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی موجود نیز دغدغه بسیاری از علاقمندان این حوزه است. شهرداری تبریز در تعاملی مطلوب با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان، و با بهره‌گیری از نظر کارشناسان این سازمان، اقدام به مرمت خانه‌های تاریخی، یخچال‌های قدیمی، قنوات، مساجد و دیگر اماکن تاریخی شهر کرده است.
مرمت عمارت تاریخی ساعت، خانه نیکدل، خانه هنر، کتابخانه مسجد جامع تبریز، مقبره الشعرا، حیدر تکیه سی، یخچال صادقیه، له‌له بیگ، مدرسه دارالفنون تبریز، بازار و تیمچه‌های آن، سنگفرش بازار، باروی تبریز، خانه ختایی، مجموعه تاریخی و گردشگری ائل‌گلی و بسیاری از اماکن تاریخی، گردشگری و فرهنگی تبریز در دو سال اخیر توسط شهرداری تبریز و با نظر کارشناسی سازمان میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شده‌اند.
جریان انسان‌محوری در دل تبریز
یکی از مصادیق زیرساختی برای تحقق شهر انسان‌محور، که علاوه بر زیبایی بصری شهری، موجب کاهش هزینه‌های مدیریت شهری می‌شود، سنگفرش معابر، به‌خصوص در بافت تاریخی شهر است که مرجع گردشگری تبریز محسوب می‌شود. مدیریت شهری تبریز در همین راستا اقدام به اجرای پروژه‌های انسان‌محور در معابر تاریخی بافت مرکزی شهر و همچنین مراکز پرتردد در سطح مناطق دهگانه کرده است. در کنار این موارد، پروژه‌های ویژه‌ای همچون میدان شهید بهشتی که با الهام از نقش و طرح‌های فرش تبریز، به بهترین شکل ممکن تبدیل به موازئیک فرش شده است.
پیاده‌راه‌ها در طراحی شهری یکی از مصادیق انسان محوری شهرها محسوب می‌شوند. تبریز تا پیش از این با دو پیاده‌راه تربیت و ولیعصر شناخته می‌شد که سال گذشته با احداث ۳ پیادراه "کوچه ثبت"، "کوچه کرباسی" و "کوچه دالان میرزا رضا" سرانه پیاده‌راه‌های شهری افزایش یافت و بر اساس گفته شهردار تبریز، در سال جاری هر منطقه شهرداری، مکلف به اجرای حداقل یک رشته پیاده راه شهری جدید است و اجرای این طرح در اولویت برنامه های عمرانی شهرداری قرار گرفته است.
علاوه بر پیاده‌راه های افتتاح شده، چندین طرح مشابه در مناطق مختلف شهری به ویژه محورهای تاریخی، فرهنگی و گردشگری تبریز در حال اجرا هستند که با اتمام مراحل اجرایی این طرح ها، چهره شهری تبریز در این مناطق با رویکرد انسان محور و ایجاد بسترهای جدید گردشگری شهری متحول خواهد شد.
عملیات بهسازی و احداث پیاده راه در هفت منطقه از مناطق شهرداری از جمله شهرداری منطقه هشت که بدلیل واقع شدن در منطقه تاریخی و گردشگری شهر تبریز در حال اجرا است که بیشترین تعداد ایجاد پیاده راه و سنگفرش نیز در این منطقه صورت می گیرد.
شهرداری تبریز در سال گذشته حدود ۹ هزار متر طولی پیاده راه و سنگفرش معابر در سطح مناطق شهر احداث کرده است.
میراث فرهنگی و تاریخی، هویت و شناسنامه شهرها و دایره‌المعارفی اجتماعی از زندگی مردمان این شهرها در سده‌های گذشته است. مرمت و بازسازی این اماکن تاریخی و همچنین ایجد بسترهای لازم جهت حضور مردم، چراغ راه توسعه شهرها است.
گزارش: جهانبخش احمدیان
46
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901633
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت